Οσίου Συμεών του Ευλαβούς ~ Υποθήκες πνευματικές εις κεφάλαια μ΄

Εισαγωγή – Ερμηνευτική απόδοση κειμένου – Σχόλια – Πίνακες

Ο όσιος Συμεών ο Ευλαβής ο Στουδίτης είναι από τις πλέον εξέχουσες μορφές της χορείας των νηπτικών Πατέρων της Εκκλησίας μας. Παραμένει, όμως, εν πολλοίς άγνωστος, ίσως λόγω της επιμελώς “κεκρυμμένης εν τω Θεώ”  ζωής του και, κατά συνέπειαν, της δυσκολίας που συναντά ο βιογράφος του εκ της ελλείψεως συνολικών βιογραφικών του στοιχείων, καθώς και λόγω του ελάχιστου συγγραφικού δείγματος της καταγεγραμμένης ποιμαντικής και κατηχητικής διδαχής του.
Οι ανωτέρω λόγοι είναι, κατά πάσαν πιθανότητα, η αιτία ένεκα της οποίας η αγιασμένη μορφή του Οσίου και το μικρό σε έκταση έργο του παραμένουν έως σήμερα, εκτός του κύκλου των άμεσων επιστημονικών ενδιαφερόντων των συγχρόνων μελετητών, με εξαίρεση, βέβαια, ελάχιστες περιπτώσεις εκδοτών πατερικών συγγραμμάτων και, μάλιστα, μη ορθοδόξων.
Η ευρισκόμενη σήμερα μικροσκελής αυτή διδαχή του Οσίου, ως παραινετική υποθήκη προς μοναχούς, υπό μορφήν μικρών κεφαλαίων, δημοσιεύεται για πρώτη φορά, μεταφρασμένη και ευρέως σχολιασμένη στο ανά χείρας πόνημα, ως ελάχιστο δείγμα της αγιότητας και του αγιοπνευματικού ποιμαντικού ήθους του θεοφόρου αυτού πατέρα.
Μικρή μεν αλλά πολύτιμη ψηφίδα η διδαχή αυτή του Οσίου ενέταξε τη συμβουλευτική συμβολή του στο σύνολο των έργων που αφορούν στην πνευματική γυμνασία των μοναχών, προς καρποφορία και καταξίωση της μοναχικής τους καθιέρωσης.
Ο βίος και η πολιτεία, καθώς και οι αγιοπνευματικές διδαχές του οσίου Συμεών του Ευλαβούς, μας έχουν γίνει γνωστά σχεδόν εμμέσως και αποκλειστικά από τα συγγράμματα του πνευματικού βλαστού της νηπτικής διδαχής και της ποιμαντικής παιδαγωγίας του, τον άγιο Συμεών τον Νέο Θεολόγο.
Η κοινοποίηση των καθοριστικών σημείων και σταθμών της πνευματικής πορείας του συνέχουν τον άγιο Συμεών τον Νέο Θεολόγο σε τέτοιο, μάλιστα, βαθμό ώστε, περιγράφοντας τη μορφή και το έργο του Οσίου, να δίνει την εντύπωση ότι τα βιώματά του εγγίζουν τα κράσπεδα της απόλυτης και αποκλειστικής εξάρτησης από το πρόσωπο και τη διδασκαλία του πνευματικού πατέρα και οδηγού του. Στην πραγματικότητα, όμως, ο άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος δεν κάνει τίποτα περισσότερο από το να αποκαλύπτει την εν Χριστώ ζωή ενός άλλου αγίου Πατέρα του οσίου Συμεών του Ευλαβούς. Και αυτό γιατί, αυτής της ζωής έγινε και ο ίδιος κοινωνός. εφόσον και αυτός ανήλθε σε μεγάλα πνευματικά ύψη αρετών και αγιότητας, κατά μίμησιν της οσιακής ζωής του Γέροντά του και υπό την χειραγωγία της ράβδου και της βακτηρίας του. Γιατί, καθώς λέει και ο άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης, μόνο ένας άγιος μπορεί πραγματικά να κοινωνήσει εν Αγίω Πνεύματι, να εννοήσει και να ερμηνεύσει τα βιώματα ενός άλλου αγίου.
Στο περιεχόμενο της διδαχής του οσίου Συμεών του Ευλαβούς ο αναγνώστης θα συναντήσει ορισμένες μικρές και λιτές εκφράσεις, οι οποίες δίδουν το στίγμα της αγιοπνευματικής πληρότητας και της κατά Θεόν σοφίας του. …

(Από τα Προλεγόμενα της έκδοσης)