Το υψηλόν λειτούργημα του ιερέως ~ Λόγος απολογητικός για τη φυγή στον Πόντο …

Στον λόγον του αυτόν μιλάει με έξαρση για το μεγαλείο και το βάρος της ιερωσύνης, την οποία βλέπει σαν “τέχνη τεχνών και επιστήμην επιστημών”. Και απολογείται λέγοντας ότι έφυγε όχι γιατί περιφρονούσε την ιερωσύνη, αλλά γιατί δεν ένοιωθε τον εαυτό του τόσο αγνό και τόσο άγιο και τόσο ικανό να σηκώσει το υπέρμετρο βάρος της ιερής διακονίας. Αυτόν ακριβώς τον λόγο μας προφέρει σε μια όμορφη απόδοση στη νεοελληνική γλώσσα ο π. Ηλίας.
Στον περίφημον αυτόν λόγο του παρουσιάζεται η ποιμαντική επιστήμη ως θεραπευτική επιστήμη, γιατί με αυτήν θεραπεύονται τα πάθη “που πρέπει να νικιούνται κατά φύση και υπέρ φύση και όχι παρά φύση και να οδηγείται ο άνθρωπος σε κοινωνία με τον πραγματικό ιατρό που είναι ο Χριστός”. Η θεραπεία αποβλέπει στον κρυπτό της καρδίας άνθρωπο και στον πόλεμο κατά του διαβόλου.
“Ημίν δε περί τον κρυπτόν της καρδίας άνθρωπον η πάσα θεραπεία τε και σπουδή, και προς τον ένδοθεν ημίν αντιπολεμούντα και αντιπαλαίοντα η μάχη”.
(Απόσπασμα από τον πρόλογο της έκδοσης)